#AchterDeSchutting: de moestuin van Henk en Marianne

Vorige keer behandelde ik in de rubriek #AchterDeSchutting de siertuin van Henk en Marianne. Deze keer is de moestuin van het stel aan de beurt.

Ongeveer een dagdeel per week hebben ze er voor nodig. In het voorjaar en tijdens de oogstperiode misschien wel een hele dag. Maar voor al dat werk krijgen ze een mooie beloning. Verse groenten, fruit en kruiden uit eigen tuin. De moestuin van 180m2 bij de Vereniging voor volkstuinders de Paasweide dan wel te verstaan.

Ruim dertig jaar geleden begonnen ze met moestuinieren. De eerst 15 jaar bij hun woning op het platteland. Toen ze naar Haren verhuisden, hadden ze eerst geen moestuin. Maar na een paar jaar – zo’n 15 jaar geleden ongeveer – pakten ze de draad weer op. Bij de Paasweide ditmaal.

Marianne: “Het mooiste van moestuinieren is het oogsten. Sowieso het idee dat je self-supporting bent, heeft me altijd aangelokt. Het mooiste zou zijn dat je ook nog een eigen koe, kip en varken hebt, dat je echt zelfvoorzienend bent. Maar dan kun je er niet meer bij werken. Daar heb je een dagtaak aan.”

In principe zouden ze van de oogst een heel jaar kunnen leven. Maar dan zouden ze meer moeten verwerken, wecken en invriezen. Dat doen Henk en Marianne niet. “Vers is toch het lekkerst. Anders krijg je van die slappe boontjes uit de vriezer.” “We bewaren wel veel in de kelder. Daar blijft het ook lang goed.” Henk vult daarop aan: “Je kunt het ook nog onder de grond bewaren, afdekken met stro. Daar zijn wel methodes voor. Maar dat doen wij niet.”

Hongerige slakken

Zoals gezegd staan er wel fruit en kruiden in de tuin, zoals een appelboompje (elstar), aardbeien, een aalbessenstruik, dille, basilicum, rabarber en een grote maggiplant. Maar Henk en Marianne verbouwen voornamelijk groenten in wat Marianne dan ook heel terecht de “groentetuin” noemt. Zo staan er onder andere: rode bieten, tuinbonen, sperziebonen, courgette (gele en groene), boerenkool, andijvie, prei, broccoli, sla, witlof, worteltjes, ui, komkommer, rode kool, spitskool en rucola in de grond.

Helaas willen het dit jaar niet zo lukken met de witlof en de boerenkool. Slakken hebben vrijwel alles opgegeten. Natuurlijk vinden ze dit zonde, maar een ramp is het niet. Marianne: “wat niet lukt, halen we gewoon in de winkel. We zijn gelukkig niet afhankelijk van de oogst.” Ook Henk haalt enigszins zijn schouders erbij op. “Het is nu eenmaal een slakkenjaar. Dat gebeurt soms. We bestrijden ze in principe niet, maar heel misschien ga ik dit jaar toch maar eens zout strooien. Daar kruipen ze liever niet overheen.”

Wat er wel mooi bij staat, zijn de aardappels. Henk en Marianne verbouwen maar liefst 3 soorten. Vroege aardappels (Frieslander), middenvroege (Raya’s) en een laat ras (Texla’s). Hierdoor kunnen ze bijna het hele jaar van hun eigen aardappels eten. Want die zijn toch wel het allerlekkerst. “Bij de aardappels is er een groot verschil tussen die van ons en die van de winkel. Het is altijd weer jammer als ze op zijn.”

Kennis van moestuinieren

Het grote verschil tussen de moestuin en de siertuin is de hoeveelheid werk. In de moestuin moet veel meer geschoffeld en onkruid gewied worden. Met name in het voorjaar betekent dat veel werk. Marianne: “De zaailingen en het onkruid groeien even hard. Ze moeten natuurlijk wel een kans krijgen. Maar later in het jaar wordt het makkelijker. Dan groeit het dicht en krijgt onkruid minder kans. Door het combineren van de juiste planten wordt het ook makkelijker. Sommige planten doen het goed naast elkaar, anderen niet. Als je dat weet, scheelt het werk.”

De kennis die Henk en Marianne hebben, komt voort uit jarenlange ervaring en wat hulp van internet en andere tuinders. “We hebben wel eens een boek aangeschaft of gekregen, maar de meeste kennis krijg je toch door het te doen. We kunnen veel op internet vinden en soms krijg je wel eens ongevraagd advies van anderen. Je maakt een praatje met elkaar en dan kun je ervaringen uitwisselen. Soms helpt dat.”

Zo kregen ze bijvoorbeeld een goede tip om knolvoet tegen te gaan: “Bij knolvoet zit er een soort wratachtige verdikking op de grens tussen wortelstelsel en plant. In die verdikking zit een larve. Als je die verdikking opensnijdt, gaat de larve dood en wordt de plant niet verder aangetast. Dat zijn van die weetjes waar je anders geen flauw benul van hebt. Maar de beste tip was nog wel die van het zaaien in termijnen. De eerste keer hadden we alles in één keer gezaaid. Toen hadden we misschien wel honderd kroppen sla. Wat moet je ermee?” vertelt Marianne lachend.

’s Ochtends oogsten

Tuinieren bij de Paasweide is gezellig, alhoewel Henk en Marianne daar niet komen voor de sociale contacten. Marianne: “Je maakt wel eens een praatje, maar daar heb je niet altijd tijd voor.” Soms worden er gezamenlijke activiteiten gehouden. Meestal in het voorjaar en najaar, bij het begin en einde van het seizoen. “Dan drinken we wat en nemen mensen huisgemaakte gerechtjes mee. In het najaar doen we dan meestal ook wat klusjes samen.” Ook is er een ongeschreven regel: alles wat bij de waterpomp ligt mag worden meegenomen. Een overschot aan oogst, stekjes of zaailingen. “Op die manier kun je eens wat nieuws proberen.”

Tot slot nog even het beste tijdstip om te moestuinieren. Desgevraagd zegt Marianne dat het eigenlijk niet zoveel uitmaakt. “Alleen ’s avonds zijn er nog wel eens irritante vliegjes. Dan ben je blij dat je een lange broek of iets met lange mouwen aan hebt. Maar oogsten doe ik wel graag ’s ochtends. Dan is alles nog lekker fris. Na een hele dag in de brandende zon is het minder lekker. Soms ga ik, nog voor de kinderen komen*, al om zeven uur naar de groentetuin. Dan weet ik zeker dat ik die dag lekkere groente heb.”