“Een georganiseerde chaos”, zo omschrijft Martine haar cottagetuin in Vries. In Vries? Ja, want voor een mooie tuin maak ik graag een uitstapje buiten Haren. En mooi is de tuin van Martine en haar man zeker! In 20 jaar tijd wisten ze van een grote lap grond overwoekerd met coniferen, een heerlijk plekje te maken vol geurende bloemen, struiken en talloze fruitbomen. Want… “in een tuin hoort een boom” aldus Martine.
Met familie in Engeland is het niet gek dat Martine geïnspireerd raakte door de typisch Engelse cottagetuinen die vooral in de Cotswolds nog volop aanwezig zijn. Sterker nog: ze kreeg van haar broer en schoonzus zelfs een zaailing van een Engelse beuk cadeau toen ze dit huis betrokken. Deze boom, ook wel een rode beuk genoemd, heeft in het voorjaar opvallend roze blad dat later naar rood verkleurd. Gedurende de hele zomer blijft deze kleur behouden, tot hij tegen het eind van de zomer groen wordt. Met een vooruitziende blik plantte Martine hem op de uiterste hoek van het erf, want inmiddels is het een flinke knaap geworden en nog lang niet uitgegroeid.
Pioenrozen, rozen en camelia’s
In een cottagetuin horen rozen. Rondom het huis staan meerdere soorten, maar gek genoeg willen ze niet op alle plaatsen aarden. Vooral de roos Westerland is zeer kieskeurig. Alleen in de border naast het gazon wil deze abrikooskleurige dame staan en zelfs daar valt de bloei enigszins tegen. Zeker als je het vergelijkt met de bloei van dezelfde roos in haar families tuin. Blijkbaar gedijt deze roos beter in de Engelse zomers.
Maar de rode rozen (Bridesmaid) aan de voorzijde van het huis zijn daarentegen wel weer “een prachtig plaatje”. “Als ze in volle bloei staan heeft de hele voortuin een rode gloed.” Een ander soort rozen die het fantastisch doen in deze tuin, zijn de vele pioenrozen. Martine vertelt: “Door schade en schande wordt je wijs. Zo bestelde ik in het eerste jaar voor een fortuin aan narcissen, wat het vervolgens totaal niet deed. Maar pioenrozen doen het hier geweldig, dus daar heb ik steeds meer van gekregen. Een van mijn favoriete bloemen in de tuin is de abrikooskleurige pioenroos. Die is heel mooi. En de roze camelia Ashton’s Pride. die bloeit al in november. Zo bijzonder!
Een andere favoriet zijn de talloze blauwe druifjes die in april de tuin kleur geven. Alle borders kleuren dan blauw. “Zo slecht als narcissen het hier doen, zo goed doen de blauwe druifjes het.” In het najaar is het de beurt aan de zachtroze herfstcyclaampjes die een groot tapijt vormen in de border naast de oprit. Net als de blauwe druifjes voelen ze zich thuis in deze tuin.”
Overal in de tuin zie je klimplanten verweven met struiken en bomen. Siererwt door de hortensia’s, kamperfoelie in de hulst en clematis en hop in een hoge boom. “Zo heb je twee keer lol” aldus Martine. De eerste keer als de struik of boom zelf bloeit en daarna nog een keer als de klimplant gaat bloeien. Op die manier krijgt Martine niet alleen nóg meer kleur in haar tuin, maar ook meer geur. Want met heide, lavendel, rozen, mediterrane kruiden, siererwten en de naar bier ruikende hopbellen, is dit een tuin die de zintuigen op meerdere manieren prikkelt. De talloze vogels, bijen en andere insecten zullen dat beamen.
Moestuin en fruitbomen
Zoals het een cottagetuin betaamt is natuurlijk ook ruimte voor een moestuin en fruitbomen. Appels, peren, abrikozen, kersen en pruimen: Martine heeft ze allemaal. Hoewel ze moet toegeven dat de pruimen, kersen en abrikozen niet veel opleveren. “De pruim heb ik even ernstig toegesproken, dat als hij niet beter zijn best ging doen ik een rooi-opdracht zou uitvaardigen. Hij heeft goed geluisterd. We hadden eindelijk weer een redelijke opbrengst dit jaar!” Martine vertelt het met een lach.
De abrikoos en de kers leveren ook nog niet zoveel op. Bij de kers is het begrijpelijk, die is nog jong nadat de oude kersenboom het ineens had opgegeven. Bij de abrikoos is de achterliggende reden minder duidelijk. “Misschien bloeit hij te vroeg in het voorjaar en zijn de bijen nog niet wakker?” Martine weet het ook niet. Maar hij bloeit mooi, dus hij mag blijven.
Uit de moestuin hebben Martine en haar man wél een grote opbrengst. Tot de langste dag eten ze volop asperges en van de opbrengst van de suikermais kunnen ze de hele winter eten. Ook de herfstframbozen doen het goed in deze tuin, in tegenstelling tot de voorjaarsframbozen. Verder staan hier schorseneren, koolrabi, Brussels lof, rode kool, tomaten en prei. Martine vertelt: “Mijn man onderhoud de moestuin. Maar tegen de tijd dat er geoogst wordt, ben ik aan de beurt. Manden vol groenten en fruit verwerk ik in sauzen, jams, sap en taart. Het is heel veel werk, maar wel heel leuk!”
Eigenlijk gaat dat op voor de hele tuin. Ook één van de grootste geneugten van deze ruime tuin, het zwembad, vraagt natuurlijk de nodige aandacht. Maar dat is het Martine wel waard. “We liggen vaak wel meerdere keren per dag in het zwembad. Mensen die op visite komen, nemen hun zwemspullen mee. Het is een van de favoriete plekjes in de tuin, zeker dit jaar en in de afgelopen hete zomers.”
Kippen en schapen
Dit jaar was sowieso een goed jaar voor de tuin. Door corona zat ook Martine, normaal gesproken altijd druk met iets, veel meer thuis dan normaal. De periode werd aangegrepen voor een aantal nieuwe projecten. Zo bouwde ze samen met haar man een kippenhok achter de schuur. Ze metselde muurtjes, leerde zichzelf stuken en werkte het geheel af met overgebleven tegels. Haar man zorgde voor een deurtje en dakje van hout en voilà: het nieuwe kippenhok was een feit. Nu is het wachten op de eerste eitjes van de nog jonge kippetjes.
Verder rooide ze de oude dophei uit een border naast het huis. Een “helse klus” waar ze flink op heeft moeten zwoegen. Het was dan ook een teleurstelling dat ze daarna niet meteen de border kon afmaken met mooie nieuwe heideplanten, want die worden pas in het najaar geleverd. Gelukkig duurt dat niet lang meer en maken ze straks de border compleet met een beeld van een schaapje van kunstenaar Cees van Swieten.
Waarschijnlijk is dat de laatste grote klus voor dit najaar. Maar bij Martine betekent dat niet dat het tuinplezier dan helemaal af is. “Er zijn tijden dat ik weinig met de tuin bezig ben. Maar ik heb laatst een hele fijne site gevonden met daarop allemaal verschillende alliumsoorten. Ik kan me er nu al op verheugen om daar straks een paar hele mooie uit te zoeken voor volgend seizoen!”
De tuinen van Haren 